Phân tích chuyển động ra đời từ những năm 1910 và bắt đầu từ công trình của cặp vợ chồng Frank và Lillian Gilbreth tại Mỹ.
Đa phần người ta biết đến công trình của Frank Gilbreth trong nghiên cứu chuyển động xếp gạch. Danh tiếng của Gilbreth vang xa khi ông giảm số động tác cần có trong việc xếp gạch từ mười tám xuống bốn rưỡi. Tuy nhiên, ít nổi tiếng hơn đó là việc Gilbreth và vợ đã tiên phong trong hệ thống cơ bản gọi là Therblig (chữ Gilbreth đọc ngược với t và h hoán vị trí) để mô tả động tác của công nhân. Đội nhóm của vợ chồng này cũng đi tiên phong trong việc quay phim để nghiên cứu động tác. Từ việc ứng dụng các phương pháp của mình, vợ chồng Gilbreth đã theo đuổi cách thức tối ưu để làm mọi việc.
Phân tích chuyển động là một trong những chủ đề quan trọng trong Kaizen vì nhiều lý do. Trước hết, nó là một trong 7 loại lãng phí. Thứ hai, nghiên cứu động tác là cách tốt nhất để giúp các học viên luyện tập khả năng tìm ra cơ hội cải thiện trong bất cứ quy trình nào liên quan tới hoạt động của con người. Động tác cũng là thành phần chủ yếu để thấu hiểu những chủ đề cần cải thiện khác như chuẩn hóa công việc.
Phân tích động tác cơ bản có thể được tìm hiểu một các dễ dàng qua những biểu tượng Therblig
Biểu tượng Therblig
18 biểu tượng cơ bản này dùng để mô tả các chuyển động của con người, tuy nhiên sẽ không có những mục như đi bộ vì kỹ thuật này chủ yếu áp dụng cho các công việc không có di chuyển và dùng chuyển động chi tiết.
Ví dụ: Để di chuyển một chiếc bút, các chuyển động chi tiết đã diễn ra trên biểu tượng Therblig như sau:
- Mắt phải định vị (tìm kiếm, chọn) chiếc bút để cầm lên.
- Tay phải vươn ra phía trước đến chiếc bút
- Chiếc bút được nắm bởi ngón cái và ngón trỏ
- Chiếc bút được nâng lên
- Chiếc bút được di chuyển vài cm
- Chiếc bút được đặt xuống
- Ngón tay phải thả chiếc bút
- Cuối cùng, bàn tay không sẽ về lại nơi bắt đầu.
Dùng cách mô tả này, cần đến 10 biểu tượng Therblig cơ bản để diễn tả động tác cơ bản vừa diễn ra. Biểu tượng Therblig là cách tuyệt vời để mô tả chuyển động một cách chi tiết và sống động. Một phần mục đích áp dụng Therblig là giúp chúng ta nhận ra có quá nhiều động tác thừa trong bất kỳ hoạt động nào của con người.
Ưu điểm của phân tích chuyển động dùng Therblig
Ưu điễm rõ ràng của phân tích chuyển động dùng Therblig là khả năng tập trung hành vi của người tham gia vào những mặt cực kỳ chi tiết của công việc. Ngay cả những việc đã được cải thiện qua nhiều năm vẫn cho thấy tiềm năng lớn lao để cải thiện khi xem xét lại với Therblig. Biểu tượng Therblig có thể được phân làm 3 nhóm chính:
- Chuyển động tạo giá trị đích thực
- Chuyển động phụ
- Chuyển động lãng phí.
Nghiên cứu kỹ Therblig không chỉ nêu bật những lãng phí tồn tại ngay cả trong những quy trình được coi là tạo giá trị mà còn gợi ý những cách cải thiện nữa.
Cho dù chúng ta dùng biểu tượng Therblig hay một kỹ thuật hiện đại như quay video để nghiên cứu chuyển động, chúng ta cũng sẽ tìm thấy cơ hội lớn để cải thiện trong mọi quy trình.
Nhược điểm của phân tích chuyển động dùng Therblig
Phân tích này có hiệu quả tốt nhất với những việc chi tiết, nhưng không tốt đối với những việc kéo dài. Phân tích hàng trăm bước sẽ quá lâu, giống như bạn nhìn vào từng ngọn cỏ thay cho cả bụi cây hay cái cây.
Phương pháp này cũng thiếu yếu tố định lượng thời gian và không có những trường hợp đi bộ.
Để khắc phục những nhược điểm này, người ta thường kết hợp phân tích chuyển động và phân tích thời gian cùng nhau. Chúng ta hãy cùng nghiên cứu vấn đề này ở một bài viết khác nhé!
02/04/2022
Nomuda.